Ia molo pamuli boru, halak batak dipodai ma boru na dohot poda na atur,
asa diattusi maradophon sinodduk na, dohot akka si matua na, songoni nang dohot
keluarga ni hamulian na.
Ia dung roma suruanni paranak di
goari mai marhori-hori dinding, berlanjut mai na marhori-hori dingding i, di
goari mai marhusip, dung mardomu pakkataion di namarhata hepeng, ima adat
manang ulaon tu naung sanga jolo mangalua.
Alai molo sian denggan do digoari
mai marpudun saut. Ia goarni sinamot molo sian denggan di goari mai rabbu
pinudun. Ima molo ditaruhon jual jala di paranak ma ulaon i.
Alai molo di alap jual, di jolo ni
parboru ma, manang di joloni hula-hula ma ulaon i, di goari mai sinamot nai
sitobbol manang sinamot hibul, ia dung salpu marhata hepeng manang marpudun
saut, di paboa mai tu akka situan natorop ima undangan (gokkon) alai jolo di
pamasa do tonggo raja di namakkasuhutton ulaon i, dungi pe baru mardalan ma
gokkon dohot jou-jou.
Molo diparanak do ulaon i manang
bolahan amak, sudema pihak paranak manjalo haroroni hula-hula dohot robbonganna
jumolo ma marsibuha-buhai manang sarapan, alai molo sibuha-buhai adong do disi
parjabbaran ni sipanganon (tudu-tuduni sipanganon) dungi rappakma martangiang
laho borhat tu bagas joro (gereja) dung mulak sian gereja adongdo na mabbaen
jumolo mabbuat tua ni goddang dungi di jaloma haroro ni hula-hula dohot
robbonganna, di pasahat hula-hula ma parbue pir dohot akka na hombar tusi.
Adong do hula-hula mangido goddang laos pasahat hatani parbue pir.
Songonon ma
uppasa disi:
“Pir ma pokki
bahul-bahul
passalongan
asa pir ma tondi
muna
sai luju-lujuma
akka dalanni passamotan”
“Asa dekke
sibalean
natinuhor sian
lapo
horas hami na
mangalean
tugabena ma hamu
nang rajani pamoruan namanjalo”
“Asa aek ni bagot puli
gadu-gaduni
sitapongan
sude hamu
dapotan nauli
asal ma hamu
marsipaolo-oloan”
Dungi adong do na manjalo goddang
sahat tuna patortorhon boruna dohot helana, dungi di jalo parboru ma rappak
dohot paranak haroroni hula-hula ni parboru ima akka uduranni hula-hula,
uduranni tulangna, uduranni tulang rorobotna, uduran ni bona tulangna, uduranni
bona ni arina, rodi akka dongan sahuta, pariban nang rodi akka ale-ale dungi di
jalo paranak ma muse akka hula-hulana songoni ma muse dohot uduran ni tulang na,
bonatulang na, bona niari na, tulang rorobot na, hula-hula ni namar haha
maranggi, hula-hula naposo dungi baru ma marsipanganon.
Sebelum tamiang mangan jumolo ma
dipasahat suhut paranak parjabbaron tuhula-hula na niabbangan laos dohot ma
dipasahat akka pinggan panganan songoni ma muse suhut parboru pasahatton dekke
sahat manang dekke si udur-udur/sitio-tio tusuhut paranak dungi di bahen
parhalado ma tangiang parmanganon.
Ia parjabbaron sa onari di goari mai jabbar mangihut namarlapatan
dekke ulu mulak dohot panambol, dohot na hobbar tusi jala nunga tinggal hian
bei di suhut paranak laos langsung nama parjabbaron I di gorga di lehon tu akka
si jalo sohe (singa parjabbaron) dung sippul mangan di baen parhalado ma
tangiang sippul mangan. Laos maradat ma muse tu na majalo tuppak. Dung sae na
majalo tuppak makkatai ma raja parhatani paranak mangaturhon parhuddulon
mangadopi hula-hula laos marsiarisan ma disi, manang mangalap sangap ma paranak
tuakka dongan tubuna, asa dapot rimnitahi manang dosni roha. Laho mangalusi
hula-hula.
Songon
ima tong parsinabung ni hula-hula manang raja parhata, marsiarisan namar haha
maranggi laos mangido paniroion sian akka hula-hulana dohot dongan sahuta dohot
sian natua-tua ni huta, barupe asa mardalan pinggan panukkunan turaja parhatani
parboru didokma manang dihatahon "saut-sautni sipanganon/saur-saur ni
sipanganon", ia hatana songonomna "makkatai ma hita amang boru rajani
pamoruan", dungi dialusi raja parhatani paranak ma "baen hamu ma na
ulinai rajanami", dungi dihatahon ma pinggan panukkunan dohot huhuasi ni
sipanganon.
Hata ni pinggan Na Hot
Dison nuaeng nunga sahat pinggan nahot, dihuddulan na, sai anggiat
ma hot akka pasu-pasu, hot panggabean, parhorasan, dihamu na rajani pamoruon
nami asa dohonon ma songon ni dokni na tua-tua:
"Balittang
pagabe ma
tumuddalhon
sitadoan
ari muna ma gabe
nunga huida hami
hamu marsipaolo-oloan”
dison amang boru
hubereng hami parbue pir, parbue
siribur-ribur, parbue, sipirni toddi, asa dohonon ma songon ni
dokni natua-tua"
"Asa ojakma
toddi madingin
pir ma toddi
matogu
asa horas ma
toddi mu madingin
asa tuhatta ma
na mangalehon dihamu dalan ni ngolu-ngolu”
dison muse huida
hami adong napuran simauliate, siatupon ni boru
ni raja, sai tiarma dalan tu julu, tiar ma dalan tu
jae, asa tudolok hamu dapotan lasni
ari, tutoruan hamu dapotan mual natio.
Asa dohonon ma
songon nidokni uppasa
“Asa ni pattikon
hujur
di jolo ni tapian
sai dilehon
tuhatta ma tu hamu roha na jujur
dapotan ma hamu
nang di parsaulian”
“dison muse adong hubereng hami ringgit sitio suara, Natinoppa ni pamarettatta, sipalas rohani akka raja. sai tio ma dihamu dalan
ni akka pasu-pasu tujoloan ni ari on, asa tontong ma hamu dihaliangi popparan, adong
muse di bereng hami di son Tanggo-tanggo na
godang, sai anggiat ma amang boru tanggo partuturatta tu jolo ni ari on tanggo dohot
akka pasu-pasu di hamuna tu joloan ni ari on”
“Asa sinuan bulu
si baen halas
sinuan
partuturan
si baen nahoras
nunga bosur hami
mangan sagat di na marloppan, minum aek
sitio-tio dohot manjjalo na marniadopan, sai anggiat ma
pamurnas tu daging saudara tu bohi
“Sipalomak
ibbulu mai
sipaneang
holi-holi
sidos dos boru
muli
si jujui anak
mangoli”
“Asa bagot na
marhalto mai
natubu di robean
horas hami na
mangatton si panganon
na pi nasahat
munai”
sai tubu ma
sikkap ni i di hamuna
boru nami
namangalehon
asa saonari pe
amang boru
"Dia ma
lakkatna
dia ma unotna
dia ma hatana
dia ma na
nidokna”
“Haroan ni nauli, panggabean
parhorasan, si begeon ni
pinggol, si peopponni
roha, asa takkas ma
paboa hamu, hamuna rajani
pamoruon nami"
Dungi mangalusi
ma sian raja parhata ni paranak
“Gabe ma tutu raja nami rajani hula-hula, tarsingot ma
raja i di na bosur mangan. sai gabema na ni
ulani raja na mi tujoloan ni ari on, asa adong muse
na laho habosurhononta. tarsingot ma
rajai di sagat ni na marloppan. sai sinurma na
pinahan tujoloan ni ari on raja na mi, asa adong muse
nalao hasagattononta.
Raja nami rajani hula-hula, mauli pe otik so sadia Sipanganon naung
tapangan i, molo tung hurang pe sirana, hurang
nang daina, marboha bahenon ma hamu rajanami, dangna
alani holit nami jala toispe dang hupakke hami,
maradoppon hamuna hula-hula nami. asa dohonon nami
ma songon ni dokni natua-tua
"Marbaur
tadduk
marbaur
holi-holi
godang
sibutong-butong
otik si pirni
toddi"
“Asa tinittip ma
tinoppa
hodong lais ni
ruma
tung otikpe na
tar patupa ianakkon muna
tu gabena ma
raja nami pinasuna"
ia hatana raja
nami panggabean parhorasan do"
dungi makkatai
ma muse hula-hula
“Gabe ma tutu akkup ni nahoras amang boru
“Gabe ma tutu akkup ni nahoras amang boru
panggabean
parhorasan do hape, sai anggiat ma
attong tu gabe na jala tu horas na hitaon saluhut na, tuppahon ni amatta na amartua debata, songoni
ma nakkoningan rajani boru nami, dekke sahat nga
hu pasahat hami nang dohot indahan nalas, dekke
sitio-tio, dekke na mok-mok. Pinitta ni i
amang boru, Sahat ma di
hamuna panggabean dohot parhorasan. Dohonon nami ma
songon ni dokni natua-tua:
"Asa tinittip
ma tinoppa
golang-golang
pangarahut na
tung songonipe
natar patupa
tu gabe na ma
hamu na pinasuna"
asa saonari pe amang boru:
“tappak songon na huddul
udur songon na
mardalan
akkup ni nauli
akkup ni nadenggan
asa tung takkas
ma dipaboa damang”
asa dapot songon ni dokni natua-tua:
"Takkas jinalo purba
tumakkas ma
jinalo akkula
gabe ma hita on
jala maduma
tumakkas gabe
majala mamora”
"Sitakkas
ni nauli sitakkas ni
nadenggan, haroan na
taparharoatton, asa takkas ma
paboa hamu rajani pamoruan
nami"
Dungi mangalusi
ma raja parhatani paranak"
"Gabe ma
tutu raja ni hula-hula akkupni nahoras, ia marpanakkasi
ma rajai, hami pe attong takkasma paboaon nami, ia sitakkasna
raja nami, songon naung
binoto muna, di ari-ari naung lewat di bulan naung
salpu. mardalani ma anak nami tu hutani rajai, ia pajuppang ma nasida jala
dosma rohana, dipaboa mai
tuhami natua-tuana, jala nunga ta
udurhon nakkaningan tu bagas joro ni
tuhanta manjalo
pamasu-masuon parbogason sian tuhanta
marhite-hite naposonai, laos di ari
sadari on ma raja nami manggalar adat
na gok hami ianakkon
muna tuhamuna rajani hula-hula
nami, jala pos do roha
nami raja nami:
“Dada sundat
pudung
nang pe so jadi
palia
dada sundat uhum
nang pe sinamot
so sadia”
"Asa uli ma
roha ni rajai majjalo panggabean
parhorasan, Sitakkas
ni nauli dohot sitakkas
ni nadenggan, ba i ma sitakkas
na raja nami, jala ima haroan
na”
Dungi mangalusi ma muse / makkatai raja parhatani parboru
(hula-hula)
"ba gabe ma
tutu amang boru, nunga las roha
nami mambegesa.
"Pitu lilinami
"Pitu lilinami
paualuhon jogia
nami
nunga uli be
nipi nami
hamuna
pangalu-aluan ni boru nami
asa go ki hamuma
amang boru hajuk nami"
ia molo horbo do amang boru asa ni algan, ia molo hoda do asa nihuddulan, ia molo mas do manang ringgit asa tinahuan (sinuhatan). Saonari pe amang boru pasahaton muna ma sinamot Ni boru nami, mardongan agung sabangunan Dohot ringgit sitio suara. Ba botima da amang boru"
Dungi mangalusi ma raja parhatani paranak
“Raja nami, raja
ni hula-hula, na tikkos do
jala natoho na nidok ni rajai dang na talu
mangido hamu rajani hula-hula
nami. hami do na talu
mangalehon, ia na nigoaranni
rajai saluhutna nunga tinggal be di toba i saluhutna raja nami, molo tung pe
holan rupiah nama na boi husombahon hami
turaja i, uli ma rohani
raja i, sadama somba ni
uhum nami, raja nami ulima
roha muna manjalosa.
Mangalusi ma raja parhatani parboru
“Gabe ma akkup
ni na horas amangboru nunga
uli be roha nami, panggohi nai ma
pasahat amang boru, laos bahen hamu ma nang panggurgurina, alai ido da
amang boru, las bahenon muna
do dohot pengawalna”
dung dipasahat ma panggohi ni sinamot i mardalan ma suhi ni
appang na opat dohot sahat tu suhi ni appang na ualu, songoni ma nang akka patandahon
tukeluarga besar parboru.
Dung sippul sude dohot panandaion, Panippuli ma/pargomgoman
ma tittin marakkup Ima digoari
tulang ni hela. Rap udur ma
paranak dohot parboru Pasahatton
tittin marakkup i Mandapotton
tulang ni hela.
Dung i mangalusi ma parboru pasahatton tu paranak (pardalanni
ulos) Parjolo ma ulos
passamot, dungi
ulos hela, ulos tu par
amaan manang pamarai, dukkon i ulos tu
par amang tua on, baru pe ulos tu
haha ni hela, ulos tu si hutti
appang, ulos tu boru
tubu, ulos tu akka
todoan dohot tu akka
saluhutna.
alai molo ulos
ni suhini appang na opat nabiasa di habatahonta godang na pitu lembar, alai olo
do ulos i dipangido pihak paranak sappe tu sappulu lima lembar.
alai anggo
keputusanna sesuai dohot dosni roha ni nadua belah pihak do, dungi mardalanma
dohot akka ulos tinonun sadari sappe tu pemerintah setempat (panggoggomi).
Dungi baruma sahat tu olop-olop baru mardalan ma paulak une huhut mangalap ture, dungi roma hula-hula ma nikkir tangga laos hula-hula ma paappuhon tu rajani
pamoruonna, dungi mangappu ma suhut paranak. Di tutup ma ulaon i dohot tangiang
sian hula-hula.
Umpasa pangampuion
Ni sarbut duhut
ni appehon ma tu atas gadu
akka pasu-pasu
nauli
pasu-pasuna
denggan
hu appu hami mai
martonga ni jabu”
“juma di sappulu pitu
tu juma di
sappulu ualu
hata na uli akka pasu-pasu
huappui hami mai
martonga ni jabu”
“eme si sioraja
ojjat mai
tuhiokkiong nami
pasu-pasu na
sian amatta raja
pasautton ma
amatta debata
manjakkon ma
partondion nami”
“Asa mual na tio
mai
marbuhal-buhal
sian batu
buhal-buhalnai
hutahui hami
tu bagasan
tabu-tabu
hata nauli akka
pasu-pasu
hu appu hami mai
martonga ni jabu”
“Ni peakkon itak
puti
di atas pinggan
pasu
akka pasu-pasu
nauli
hu appui hami mai
martonga ni jabu”
“Horbo si sapang
na ualu
parbutuha
mangalilit parmata mangalu-alu
di balian i manjappal tu huta doi mangalu-alu
hata nauli hata
nadenggan akka pasu-pasu
hu appu hami mai
hot martonga ni jabu”
“Turtu ninna
anduhur
tio ma didok
lote
hata na nidok ni
akka tutur
sai unang muba
unang mose”
Goar-goar ni Ulos
Molo digoari
ulos suhi niappang na opat pitu ma godang na
1) ulos
passamot, tuhasuhuton bolon.
2) ulos ni hela,
tu pengantin
3) ulos paraman,
tu bapa uda ni pangoli
4) ulos paramangtuaon tu bapa tua ni pangoli
5) ulos tutup ni
appang, ima tu boru tubu
6) ulos tu haha
ni hela, ima tu abang ni pangoli
7) ulos tu
namboru ni pangoli
Adong do manjalo
ulosi sahat tu sappulu sada. Berarti tamba ma opat nai ulosi ima digoari suhi
ni appang na ualu.
1) ulos tu todoan sada, ama na martinodohon mai
tuhasuhuton bolon
2) ulos tu oppung na suhut
3) ulos tu haha anggi tu boru tubu
4) ulos tu suhut
namar haha maranggi.
Ima partording ni ulos di akka ulaon molo pasohotton anak.
BUTUH MODAL USAHA, DANA TUNAI..?
KLIK..!!
Tidak ada komentar:
Posting Komentar